فاصله حاکمان اسلامی از ارزشهای مذهبی پس از خُلفای راشده اوج گرفت و با گسترش سرزمینهای اسلامی، ثروت های بیشماری نصیب خُلفا گشت، اما مردمان کوچه و بازار در فقر و فلاکت نسبی بسر میبردند. بحران مشروعیّت از یکطرف محصول زورگویی حاکمان و از طرف دیگر معلول اختلاف سطح زندگی حاکمان و مردم بود. بحران با تشکیل اولین سلسله اسلامی (امویان) به اوج خود رسید و هیچگاه شرایط به مانند صدر اسلام نگشت ... ادامه در روز سپید